Pod tim naslovom hocemo da redomice ustanovimo grcko-rimske spomenike onih zbiraka u našim pokrajinama, koje se dosad bilo s kog razloga nijesu mogle prisajediniti zemaljskom muzeju. Isto tako cemo ovdje bilježiti, kad eventualno što novo pridogje ovim privatnim zbirkama. Otpocinjem antikama, koje ima stari i casni Manastir Fojnica. Ja sam ih na poziv velecasnog gospodina gvardijana fra Mije Batinica uredio i inventarizovao u vremenu od 11.—14. aprila o. g. Zbirka nije velika, ali je dragocjena zbog toga, što su komadi u njoj pribrani mahom dobro ocuvani, i jer od objekata sastoji, koji su prikupljeni u podrucju manastira, u Fojnici i okolišu, i u Skoplju. S ovom zbirkom novaca slabo se koja privatna zbirka u Bosni i Hercegovini može isporediti. Tu su vecinom novci od srebra i bilona. Narocito vrijedi da se istakne golemo cislo Gordiana. Oni potjecu isto tako kao i novci daljih careva i carica iz onog nahogjaja, koji je po jednoj vijesti gospodina dra. C. Truhelke ucinjen na jednome polju kod Fojnice, i od kojeg zemaljski muzej ima 62 komada (Alcxander Severus do Salonine). Dobra je i Magnia Urbica. A. Novcana zbirka sastoji — dubleta i incerta amo ne racunajuci — od ovih 169 komada: Apollonia: 2 (I. pl. Schlosser: „Beschreibung der altgriechiselien Munzen n. 15, 38). Accoleia: 1 (H. Cohen Description gcncrale des monn. de la rcp. Romaine n. 1). Acilia: 1 (Cohen n. 11). Afrania: 1 (Cohen n. 1). ; Caecilia: 2 (Cohen 21, 37). ; Carisia: 1 (Cohen n. 1). ; Cassia: 2 (Cohen n. 7, 10). ; Clodia: 1 (Cohen n. 11). ; Coelia: 1 (Cohen n. 3). ; Cornelia: 1 (Cohen n. 45). ; Cupiennia: 1 (Cohen n. 1). ; Domitia: 1 (Cohen n. 3). ;Fonteia: 1 (Cohen n. 15). ; Furia: 1 (Cohen n. 13). ; Julia: 1 (Cohen n. 12). ; Junia: 1 (Cohen n. 19). ; Lucretia: 1 (Cohen n. 2). ; Memmia: 1 (Cohen n. 8). ; Minucia: 2 (Cohen n. 4, 17). ; Naevia: 1 (Cohen n. 1). ; Porcia: 1 (Cohen n. 7). ; Postumia: 2 (Cohen n. 1, 7). Quinctia (?): 1. ; Roscia: 1 (Cohen n. 1). ; Rubria: 2 (Cohen n. 1, 3). ; Rutilia: 1 (Cohen n. 1). Sempronia: 1 (Cohen n. 2). ; Servilia: 1 (Cohen n. 3). Thoria: 1 (Cohen n. 1). Titia: 1 (Cohen n. 2). Tituria: 1 (Cohen n. 3). Volteia: 1 (Cohen n. 4). M. Antonius: 7 (H. Cohen, Description hist. des rnonn. frappces sous 1' empire Rom.), n. 10, 11, 12, 14, 17, 21, 27). Augustus: 5 (Cohen n. 52, 87, 167, 204). Agrippa: 1 (Cohen n. 3). Tiberius: 1 (Cohen n. 2). Claudius: 2 (pismo se ne da protumaciti). Nero: 2 (Cohen n. 80, 253). Vespasianus: 4 (Cohen n. 154, 164, 192, na jednom pismo ošteccno). Domitianus: 2 (Cohen n. 97, 323). Nerva: 1 (Cohen n. 5). Traianus: 6 (Cohen n. 38, 42, 145, 235, 534, pismo na jednom nejasno). Hadrianus: 2 (Cohen n. 317, 729). Sabina: 1 (Cohen 39). Antoninus Pius: 7 (Cohen n. 45, 60, 232, 317, 580, na dva pismo necitljivo). Faustina sen.: 1 (Cohen n. 7). Marcus Aurelius: 2 (Cohen n. 620, na jednom pismo nejasno). Faustina jurr.: 2 (Cohen n. 73, na jednom pismo necitljivo). Septimius Severus: 2 (Cohen n. 304, na jednom pismo necitljivo). Caracalla: 1 (Cohen n. 142). Julia Maesa: 1 (Cohen n. 13). Alexander Severus: 3 (Cohen n. 42, 78, 266). Julia Mamaea: 1 (Cohen n. 72). Maximinus Thrax: 3 (Cohen n. 50, 60, 83). Gordianus: 26 (Cohen n. 15, 17, 29, 34, 39, 44, 45, 49, 52, 53, 70, 75, 91, 107, 109, 114, 121, 124, 126, 143, 145, 151, 161, 162, 166, 242). Philippus pater: 3 (Cohen n. 9, 38, 103). Otacilia Severa: 1 (Cohen n. 5). Philippus fil.: 3 (Cohen n. 30, 34, 65). Traianus Decius: 1 (Cohen n. 33). Etruscilla: 1 (Cohen n. 13). Herennius Etruscus: 2 (Colren n. 11, 20). Trebonianus Gallus: 2 (Cohen n. 37, 41). Volusianus: 2 (Cohen n. 48, 80). Valerianus pater: 5 (Cohen n. 17 [Billon], 91, 92, 159, 161). Gallienus: 3 (Cohen n. 93 [Billon], 106, 237 [Billonj). Salonina: 2 (Cohen n. 46, 91, žezlo koso). Aurelianus: 4 (Cohen, n. 65, 73, 164; na jednom pismo ošteceno). Probus: 2 (na oba pismo necitljivo). Magnia Urbica: 1 (Cohen n. 9). Licinius pater: 1 (Cohen n. 82). Constantinus Magnus: 4 (Colren n. 237 [Avers bez legende], 335, 433; na jednom pismo necitljivo). Constantinus II.: 1 (Cohen n. 152). Constans L: 1 (Cohen n. 160). Constantius II.: 3 (Cohen n. 217, na dva pismo necitljivo). Jovianus: 1 (Cohen n. 29). Valentinianus L: 1 (Colren n. 55). Gratianus: 2 (Cohen n. 53, 58). Hadrianopolis: Gordian. Viminacium (nejasno). B. Statuete. 1. Attis zamišljen, s prednje strane. Stoji na miru prebacivši lijevu nogu. U desnici drži jednu prama lijevoj nozi spuštenu baklju (ne pedum), ljevicom se podnimio, valjda da podupre bradu. Mladic je obuven u cipele, ima tijesne anaxyride, opasan hiton s rukavima, koji idu do pregiba ruku; na lijevom ramenu nabran himation, na kudravoj mu je glavi frigijska kapa. Bronc; visina 009, najveca širina 0038, debljina 0007, dosta vješta dekorativna radnja. Otražnja strana ravna, neobragjena, u sredini figure ima jama; te je po tome ona klincem bila pricvršcena za drugi neki predmet kao ures. Po Attisovom liku najprije se može pomišljati na posudu s pepelom. Kako tragovi na otražnjoj strani pokazuju, bila je i ova od brorrca. Na desnoj strani posude bijaše bez suinnje Attis s podignutom bakljom. 2. Statueta zamišljenog bradatog covjeka, koji je lijevu nogu nešto naprijed pružio, desnicom se hvata za bradu, a ljevicu drži pod togom. Toga je od lijevog ramena prebacena preko legja, pa onda ispod desne ruke navedena preko prsa prama lijevom ramenu i spušta se odzada. Straga na glavi i na zatioku ima ušica; ta je dakle figurica bila odregjena da se nosi. Kako se raspoznaje, pretopljene su noge u novije doba u klinast šiljak, valjda da se mogu zataknuti u plojcicu pecata. Bronc; izlizan, a narooito na glavi i ramenima jako korodiran; vis. 0-051. C. Rezano kamenje. 1. Onyx-Intaglio; visina 0*015, širina 0*012. Pod trogranim jednim deblom muze jedan pastir, sjedeci na desno, odjeven samo pileom, ovcu. (Slika 3.) 2. Achat-Intaglio; visina 0*013, širina 0*011. Diana