Arheologija prica da je na mjestu današnje crkve-džamije najprije postojala samostanska romanicka crkva, gradena po prilici u 13. stoljecu. Na njoj je potom pocetkom 15. stoljeca nadogradena, s elementima gotickoga stila, nova, veca crkva, a nešto kasnije i velicanstveni zvonik uz nju. U arheološkim istraživanjima u crkvi sv. Marije 1949-53. i 1960-61. ustanovljeni su, izmedu ostaloga, i tragovi motiva “mrtvackog plesa“, jedinstveni u historiji bosanskohercegovackog slikarstva. Stilski, zvonik .....