Historija se cesto poigrava sa svojim akterima, a narocito s onima koji misle da su njeni jedini i definitivni kreatori i da imaju mandat da je stvaraju po svojoj volji i kriterijima. Reakcija historije na takva nastojanja naziva se ironijom historije, jer ona svaki takav poduhvat kažnjava na nacin koji ona izabere, ali koji jasno zalucuje realne historijske mogucnosti od iluzija. Isto tako, historija voli da pravi zaokrete, spirale koje na scenu historije dovode fenomene koji, u drugoj formi i .....